Hiệp ước Marrakesh chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam

Thứ Sáu, 10-03-2023 10:37

Hiệp ước Marrakesh chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam

Từ ngày 06/3/2023, Hiệp ước về tạo điều kiện cho người khiếm thị, người khuyết tật về thị giác và người khuyết tật khác không có khả năng đọc tiếp cận với các tác phẩm đã công bố (Hiệp ước Marrakesh) chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam.

Tổng Giám đốc WIPO Daren Tang và Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai (ảnh WIPO cung cấp)

Hiệp ước Marrakesh là sự bổ sung mới nhất vào các điều ước quốc tế về bản quyền do WIPO quản lý, quy định các giới hạn và ngoại lệ vì lợi ích của người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường. Hiệp ước Marrakesh được ký kết tại Marrakesh, Maroc ngày 27/6/2013. Hiệp ước có hiệu lực sau khi được 20 quốc gia phê chuẩn vào ngày 30/9/2016 và tới nay đã có 92 quốc gia thành viên.

Hiệp ước Marrakesh gồm 22 điều. Các nội dung chính của Hiệp ước được thể hiện thông qua các điều khoản quy định hạn chế và ngoại lệ cho phép: tạo các bản sao dễ tiếp cận; phân phối các bản sao dễ tiếp cận; truyền đạt tác phẩm dưới dạng các bản sao dễ tiếp cận tới công chúng ở trong nước; biểu diễn tác phẩm trước công chúng; xuất khẩu và nhập khẩu các bản sao dễ tiếp cận (bao gồm tải kỹ thuật số); ngoại lệ liên quan đến các biện pháp công nghệ mà không cần phải xin phép chủ thể quyền.

Việc áp dụng các ngoại lệ này sẽ tạo điều kiện cho việc có nhiều hơn các bản sao dễ tiếp cận, góp phần giải quyết tình trạng khan hiếm sách có thể tiếp cận được bởi người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in, giúp họ có thêm nhiều cơ hội và khả năng được tiếp cận các tác phẩm đã công bố, qua đó có thể phát triển tốt hơn kiến thức, trình độ, năng lực của bản thân, tiếp cận tốt hơn trong các hoạt động giáo dục, văn hóa, kinh tế, chính trị và xã hội, tạo ra sự cân bằng hợp lý giữa việc bảo vệ quyền tác giả và bảo vệ lợi ích chung của xã hội.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 3, có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2023, đã đáp ứng đầy đủ các nghĩa vụ của các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và giải quyết các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn sau hơn 20 năm thi hành Luật Sở hữu trí tuệ, trong đó có ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường (Điều 25a), đảm bảo cho việc gia nhập và thực thi Hiệp ước Marrakesh.

An Phước Hạnh