Ngày 24 tháng 10 năm 2023, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị tổng kết, đánh giá việc thực hiện Nghị định số 21/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ quy định về nhuận bút, thù lao đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác.

Hội nghị được tổ chức dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Tham dự Hội nghị là sự có mặt trực tiếp của đại diện 40 cơ quan, đơn vị, bao gồm các Bộ ngành, các đơn vị tham mưu quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, một số Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/ Sở Văn hóa và Thể thao, một số hội, hiệp hội liên quan cùng 62 điểm cầu địa phương, đại diện cho các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/ Sở Văn hóa và Thể thao, các đơn vị sự nghiệp công lập tại địa phương, đại diện Sở Tài chính, đại diện các hội văn học, nghệ thuật địa phương.

Thứ trưởng Đoàn Văn Việt phát biểu khai mạc Hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đoàn Văn Việt cho biết: Triển khai thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị “về việc tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”, Chính phủ ban hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 quy định về nhuận bút, thù lao đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác. Việc triển khai thực hiện Nghị định số 21/2015/NĐ-CP trong hơn 8 năm qua đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trong việc xây dựng dự toán và thanh, quyết toán kinh phí chi trả nhuận bút, thù lao hàng năm; góp phần thúc đẩy, khuyến khích các hoạt động sáng tạo và phổ biến các giá trị văn học, nghệ thuật và khoa học, phục vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước và nhu cầu hưởng thụ của công chúng.

Bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được trong thời gian qua, Nghị định số 21/2015/NĐ-CP cũng đã bộc lộ những tồn tại, hạn chế cần được nghiên cứu, đánh giá để có thể sửa đổi, bổ sung kịp thời, trước hết đảm bảo sự đồng bộ, phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022, Nghị định số 17/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan; thứ hai là đáp ứng sự thay đổi, phát triển trong thực tiễn của hoạt động sáng tạo văn học, nghệ thuật những năm vừa qua, nhằm bao quát đầy đủ các thể loại, hình thức tác phẩm, các chức danh sáng tạo, khuyến khích xã hội hóa trong hoạt động sáng tạo.

Quảng cảnh Hội nghị

Trình bày Dự thảo Báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP, ông Lê Minh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả nêu rõ kết quả đạt được của việc thi hành Nghị định thời gian qua trong công tác chỉ đạo, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến và tổ chức thi hành các quy định đối với 03 nhóm chính là tác phẩm điện ảnh, tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh, tác phẩm sân khấu và loại hình nghệ thuật biểu diễn khác; từ đó thẳng thắn nhìn nhận những mặt còn tồn tại, hạn chế, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp khắc phục cả về hoàn thiện thể chế lẫn nâng cao hiệu quả của việc tổ chức thực hiện quy định pháp luật. Dự thảo Báo cáo được Cục Bản quyền tác giả đầu mối tổng hợp của các Bộ, ngành liên quan, các địa phương và các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật trực tiếp áp dụng quy định của Nghị định số 21/2015/NĐ-CP, cùng với sự tổng kết, đánh giá của Cục Bản quyền tác giả trong quá trình thực tiễn triển khai thi hành Nghị định.

Ông Lê Minh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả trình bày
Dự thảo Báo cáo tại Hội nghị

Hội nghị được nghe các báo cáo tham luận và ý kiến phát biểu trao đổi trực tiếp và trực tuyến của các đại biểu đại diện cho nhiều lĩnh vực quản lý và thực thi quy định về nhuận bút, thù lao đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh và các loại hình nghệ thuật biểu diễn ở trung ương, địa phương.

Các đại biểu cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Nghị định số 21/2015/NĐ-CP: Nghị định số 21/2015/NĐ-CP còn chưa bao quát được đầy đủ các thể loại, hình thức tác phẩm, đặc biệt là các thể loại, hình thức mới xuất hiện nên khó khăn khi vận dụng chi trả nhuận bút đối với các thành phần tham gia sáng tạo các thể loại, hình thức tác phẩm này. Đối với tác phẩm nhiếp ảnh, Nghị định chưa quy định về nhuận bút trong trường hợp sử dụng tác phẩm nhiếp ảnh để làm tác phẩm phái sinh. Đối với tác phẩm sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác, một số thể loại như phim ngắn, tiểu phẩm dưới 20 phút, clip tuyên truyền, phim ca nhạc…; Hoạt cảnh, Màn phức hợp, Tổ khúc ca cảnh, Mash up… chưa được điều chỉnh tại Nghị định. Về mức và khung nhuận bút, thù lao dành cho các chức danh sáng tạo và tỷ lệ chi trả giữa các chức danh, một số nội dung còn chưa thể áp dụng phù hợp, ví dụ trong lĩnh vực điện ảnh thực tế mức chi trả có thể phụ thuộc vào tên tuổi nghệ sĩ, uy tín nghề nghiệp và thâm niên hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Còn chưa có cơ chế để các đơn vị áp dụng linh hoạt tương ứng với ngân sách địa phương hay quy mô, tính chất của chương trình biểu diễn,…

Bà Nguyễn Thị Thanh Thúy – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh trình bày tham luận tại Hội nghị

Hội nghị kết nối với 62 điểm cầu trực tuyến trên toàn quốc

Sau 8 năm thi hành, việc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về nhuận bút, thù lao tại Nghị định số 21/2015/NĐ-CP là cần thiết để phù hợp với thực tiễn và đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật trong bối cảnh các văn bản mới ban hành.

Quá trình nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định số 21/2015/NĐ-CP cần nghiên cứu kỹ các nội dung về ngân sách nhà nước để bảo đảm bố trí kinh phí ngân sách nhà nước phù hợp, đầy đủ, đúng pháp luật, bảo đảm hài hòa giữa chính sách nhuận bút, thù lao với thực tiễn phát triển và kinh phí ngân sách nhà nước giữa các vùng miền, địa phương. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các chính sách khuyến khích đội ngũ văn nghệ sỹ, người sáng tạo nghệ thuật sáng tạo nhiều tác phẩm chất lượng tốt phục vụ công chúng nhằm xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước; khuyến khích sáng tạo, phổ biến các loại hình nghệ thuật truyền thống, qua đó thúc đẩy sự tham gia tích cực lao động sáng tạo của các nghệ sĩ, góp phần bảo tồn và giữ gìn giá trị tốt đẹp của văn hóa truyền thống; góp phần xây dựng và phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, ông Trần Hoàng – Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả thừa ủy quyền của Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi nhận các ý kiến tham luận và phát biểu tại Hội nghị về thực tiễn công tác quản lý, thực thi liên quan đến Nghị định số 21/2015/NĐ-CP tại các cơ quan, đơn vị. Cục Bản quyền tác giả sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện Dự thảo Báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP, tham mưu Lãnh đạo Bộ trình Chính phủ theo quy định. Đồng thời nghiên cứu việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 21/2015/NĐ-CP, trong đó tập trung vào giải quyết các vấn đề: Xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung thống nhất, phù hợp với quy định của Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi, bổ sung năm 2022) và Nghị định số 17/2023/NĐ-CP; Rà soát quy định về thể loại, loại hình, quy mô tác phẩm, thành phần sáng tạo đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác; Việc bố trí kinh phí ngân sách chi trả nhuận bút, thù lao; Mở rộng và phân chia hợp lý các mức và khung nhuận bút, thù lao cụ thể; Các chính sách khuyến khích đội ngũ văn nghệ sỹ, người sáng tạo nghệ thuật./.

Hương Nguyên